Wilno – zarys historyczny
Zapiski o założeniu miasta sięgają 1323 roku, kiedy to litewski książę Giedymin podjął decyzję o przeniesieniu stolicy z Trok do Wilna. Prawa miejskie magdeburskie zostały nadane miastu w 1387 roku z rąk Władysława Jagiełły. Dzięki temu nastąpił wzrost osadnictwa na ziemiach litewskich, a samo Wilno stało się jednym z największych miast w regionie. Zaczął się jego dynamiczny rozwój, który wkrótce został zaprzepaszczony, gdy w 1390 roku Krzyżacy najechali na miasto i dokonali jego spalenia.
Po licznych najazdach i pożarach nastąpiła faza wzrostu i rozbudowy miasta. Zaczęto od budowy murowanego zamku na Górze Zamkowej. Po przyjęciu i potwierdzeniu praw miejskich, wybudowano mury obronne. W czasach zygmuntowskich powstała natomiast mennica, młyny i arsenał, fabryka papieru, huta szła, liczne szpitale i pałace. W między czasie powstał także pierwszy most zbudowany na rzece Wilia, zwany później Zielonym.
Ważnym etapem w rozwoju miasta było założenie przez króla Stefana Batorego kolegium jezuitów, który później został przekształcony w Akademię (Uniwersytet Wileński). Dzięki tej budowie, Wilno stało się kluczowym ośrodkiem myśli naukowej, religijnej i społecznej. Ciekawostką jest fakt, iż pierwszym rektorem Akademii był Piotr Skarga – słynny polski kaznodzieja i przedstawiciel kontrreformacji. Z ramienia Uczelni wyszło wielu twórców m.in. piśmiennictwa litewskiego.
Prężny rozwój miasta został zahamowany przez liczne kataklizmy, najazd moskiewski (1655-1661), a potem przez wojnę północną (1700-1721). Wszystko to spowodowało upadek Wilna. Po kilku latach miasto podniosło się z kryzysu. Wtedy to ukazały się pierwsze gazety – tygodnik polski „Kurier Litewski” (1760) oraz „Gazety Wileńskie” (1761). Natomiast w 1785 roku znakomity polski aktor Wojciech Bogusławski założył pierwszy stały teatr, który przetrwał aż do 1866 roku.
Po zaborze rosyjskim (1795) Wilno zostało wcielone do Rosji, jako stolica guberni, aby wkrótce stać się ważnym ośrodkiem kulturalnym. W XIX wieku miasto było miejscem rozwoju licznych organizacji patriotycznych m.in. filaretów i filomatów. Po powstaniu listopadowym zamknięty został praktycznie cały Uniwersytet. Natomiast w okresie powstania styczniowego Wilno stało się głównym ośrodkiem ruchu niepodległościowego. Wtedy to nastąpił rozwój gospodarczy miasta, poprzez uruchomienie połączeń kolejowych, zaprojektowanie i rozpoczęcie budowy Nowego Miasta (1875), uruchomienie m.in gazowni, fabryki mebli, papierosów, czekolady oraz budowę zakładów browarniczych.
Burzliwe dzieje Wilna nastąpiły w czasach I i II wojny światowej. Najpierw 1915 roku nastąpiła okupacja przez Niemcy, a później po ustąpieniu wojsk niemieckich rozgorzał konflikt polsko-litewski o Wilno. Miasto zostało niepodległe 16 lutego 1918 roku. Niedługo po tym, miasto zostało zajęte przez oddziały wojska polskiego i do czasu wybuchu II wojny światowej Wilno jako siedziba województwa znalazło się w granicach Polski. Natomiast 19 września 1939 roku na Wilno najechała Armia Czerwona, która przekazała miasto Litwinom, aby następnego roku w czerwcu ponownie go zająć. Następnie zaczęły się deportacje mieszkańców Wilna daleko w głąb ZSRR. W 1941 roku tereny wileńskie zostały zbombardowane przez Niemców. Dopiero w 1944 Wilno zostało wyzwolone spod opresji niemieckiej przez wojska radzieckie i ponownie stało się stolicą Litewskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej.
Po II wojnie miasto zostało ponownie odbudowane i rozbudowane. Od tego czasu w Wilnie zaczęli osiedlać się Litwini i Rosjanie. Następnie w końcu latach 80-tych XX wieku Wilno stało się ośrodkiem litewskich dążeń niepodległościowych. Te działania doprowadziły Litwę do ogłoszenia w 1990 roku deklaracji o niepodległości i od tego czasu Wilno stało się stolicą niepodległej Litwy.
Wszystkich chętnych zgłębienia historii Wilna i jego obiektów kulturalnych i sakralnych, zapraszamy na wycieczkę do Wilna-Trok razem z Biurem Ela-Travel.